Pojęciem „inteligencja” zwykliśmy się posługiwać bardzo często. Mianem inteligentnych ludzi określamy tych, których wiedza i życiowe doświadczenie wzbudziły nasz szacunek oraz tych, których uznajemy za mądrych, oczytanych i zaradnych. Cóż jednak tak naprawdę wiemy o inteligencji? Czy zawsze używany tego określenia w odpowiednim kontekście?
Czym tak naprawdę jest inteligencja?
Inteligencja to dość ogólne pojęcie. Kryje się za nim szereg różnorodnych zdolności umysłowych, dzięki którym każdy człowiek może w odpowiedni sposób wykorzystywać posiadany już zasób wiedzy. Inteligencja nie określa zatem naszego zasobu wiedzy, gdyż pojęcie to skupia się na tym, w jaki sposób wiedzę zdobytą w trakcie nauki potrafimy wykorzystać w codziennym życiu. Człowiek inteligentny łatwiej radzi sobie z wyzwaniami dnia codziennego, potrafi też radzić sobie w trudnych sytuacjach oraz w tych okolicznościach, w których skorzystanie z nowych rozwiązań staje się niezbędne.
Inteligencja inteligencji nierówna
Inteligencja nie zawsze przejawia się tak samo, a każdy z nas może wokół siebie dostrzec kilka różnych form inteligencji. Inteligencja składa się przecież z takich zdolności, jak zdolność kombinacji, zdolność rozumowania czy też łatwość pojmowania. Na inteligencję składa się również pamięć oraz zdolność uczenia się. Wszystkie te zdolności (a raczej proporcje występujące pomiędzy nimi) określają rodzaj inteligencji. Bardzo często można się spotkać z takimi określeniami, jak inteligencja „płynna” lub też inteligencja „krystaliczna”. Ta pierwsza jest związana z takimi zdolnościami umysłowymi, jak myślenie abstrakcyjne lub wyciąganie wniosków. Drugi rodzaj inteligencji skupia się już na wiedzy wyuczonej oraz na takich umiejętnościach, jak zdolności wyuczone oraz zdolność posługiwania się językiem. O ile inteligencja płynna zależy m. in. od wieku człowieka oraz jego wrodzonych predyspozycji, to możliwości związane z rozwojem inteligencji „krystalicznej” zwiększają się z wiekiem.
Co warto wiedzieć na temat rozwoju inteligencji?
Inteligencja najszybciej rozwija się w przypadku dzieci, przy czym wyjątkowe znaczenie mają tu pierwsze lata życia. Po ukończeniu dziesiątego roku życia inteligencja rozwija się wolniej, kolejny spadek tempa rozwoju następuje pomiędzy 18. a 20. rokiem życia. Kiedy zatem można najdokładniej sprawdzić poziom inteligencji? Wielu badaczy stawia na przeprowadzanie takich badań u dzieci mających 8 lat, choć są i tacy, którzy prowadzą badania wśród pięciolatków. Co ciekawe, wyniki badań nad ilorazem inteligencji wśród dzieci są dość dokładne, a ich wyniki zgadzają się nawet w 80%.
Czy iloraz inteligencji naprawdę jest tak ważny? Z pewnością warto go poznać, gdyż dzięki temu można w porę rozwinąć umiejętności dziecka lub tez pomóc tym maluchom, w przypadku których niski iloraz inteligencji może stać się przeszkodą w zdobywaniu podstawowych zdolności. Większość ludzi osiąga tzw. przeciętny poziom inteligencji (pomiędzy 90 a 109). Iloraz bardzo wysoki (120-129) lub wybitny (powyżej 130) to już dość rzadkie przypadki. Innym problemem jest niski iloraz inteligencji (80-89) oraz iloraz bardzo niski (70-79). Poważnym problemem jest też niedorozwój umysłowy, o którym mówi się w sytuacji, gdy iloraz inteligencji nie przekracza 69. Tu pomoc i wsparcie, głównie ze strony najbliższych, stają się sprawami bardzo ważnymi.
Inteligencja każdego z nas może się rozwijać pod wpływem wielu czynników. Wpływają na nią nie tylko nasze wrodzone predyspozycje, ale i liczne czynniki zewnętrzne. Każdy z nas może inspirować się działalnością innych ludzi, każdy z nas może też pobudzać rozwój inteligencji u innych. Takie wspomaganie rozwoju inteligencji jest wyjątkowo ważne dla dzieci, w przypadku których inteligencja rozwija się wyjątkowo dynamicznie.
